همه چیز درباره چاپ روتوگراور
چاپ روتوگراور یکی از قدیمی ترین و ساده ترین روشهای چاپی است که برای چاپهای پر تیراژ و با کیفیت استفاده میشود.
چاپ روتو از روش چاپ گود استفاده میکند و یکی از باکیفیتترین روشهایی است که در سراسر دنیا از آن استفاده میشود.
بعضی از دوستان به چاپ روتوگراور، چاپ هلیو ، چاپ روتو و یا چاپ گراور هم میگویند. البته هلیو نام یک نوع ماشین چاپ است.
فهرست مطالب
چاپ روتوگراور چیست و چطور کار میکند؟
چاپ گراور یا چاپ روتوگراور یک فرایند چاپ اینتاگلیویی است که از چاپ دوار استفاده میکند که توانایی تولید تصاویر با کیفیت بالا را دارد.
سیلندرهای فولادی که با مس پوشیده شده اند با استفاده از لیزر یا یک الماس تراشیده میشوند. با این حکاکی بر روی سطح مس که لایه ای نرم است، حفرههایی ایجاد میشود. به حفرههایی که بر روی سطح سیلندر ایجاد میشود سلول یا Cell گفته میشود این سلولها عمقها و دهانههای مختلفی دارند.
این سلولهای ریز تصاویر مورد نظر ما را به صورت فرورفته بر روی سطح سیلندر ایجاد میکنند.
این سیلندر در یک محفظه مرکب غوطهور میشود و اضافی مرکب توسط یک تیغه مخصوص بنام تیغه دکتر بلید جمعآوری میشود.
مرکب باقی مانده در حفره ها با حمایت سیلندر فشار بر روی متریال منتقل میشود و تصاویر ما بر روی متریال چاپ میشوند.
مثل چاپهای دیگر برای هر رنگ باید یک سیلندر آماده کنیم و این سیلندرها در برجهای مختلف رنگهای اصلی چاپ را به سطح متریال چاپی منتقل می کنند و تصویر رنگی ما ساخته میشود.
از چاپ روتوگراور برای چاپ چه محصولاتی استفاده میشود؟
این چاپ قابلیت چاپ بر روی هر نوع متریالی از کاغذ گرفته تا فیلمهای پلاستیکی را دارد.
ولی به طور کلی از آنجایی که تولید سیلندر گران است، از این روش چاپ برای چاپ محصولات پرتیراژ استفاده میشود.
مثلا برای محصولاتی که تیراژی بیشتر از 10 تن دارد ( البته این روزها شرایط فرق کرده ).
بیشتر از این چاپ برای چاپ لفاف های انواع شکلات، کیک،بستنی و هر محصول غذایی که تیراژ و تولید بالایی دارد استفاده میشود.
از آنجایی که تولید سیلندر این چاپ بسیار گران و زمانبر است، بنابراین برای تولید محصولاتی از آن استفاده میکنیم که تغییراتی در آینده نخواهند داشت . چون ایجاد تغییراتی متی در طرح در این چاپ گران و زمانبر است و مثل چاپ افست و یا فلکسو ساده و هم هزینه نیست.
چاپ روتوگراور بیشتر پوشش رنگی را بین تمام چاپها دارد. بنابراین چاپ آن کیفیت و جذابیت خاصی دارد.
مزایای چاپ روتوگراور
- چاپ روتو کیفیت بالایی نسبت به چاپهایی مثل فلکسو دارد.
- سرعت چاپ روتو از بسیاری از چاپها بیشتر است.
- چاپ روتو برای چاپ های پر تیراژ مناسبتر است.
- چاپ روتو انتقال مرکب ثابتتر و با کیفیت تری نسبت به چاپهای دیگر دارد.
- مرکب چاپ روتو به صورت حلالی است و خیلی سریع خشک میشود.
- سیلندرهای چاپ روتو دوام بسیار بالایی دارند و چندین بار از آنها میتوانیم استفاده کنیم.
- بیبو بودن محصول چاپی
معایب چاپ روتوگراور
- از آنجایی که سیلندرها فلزی هستند ، هزینه ساخت آنها بسیار بالا است.
- زمان تولید سیلندرهای چاپ روتو زیاد است و معمولا بیش از 15 روز زمان میبرد.
- از اونجایی که هزینه و زمان تولید سیلندر بسیار بالاست ، برای کارهایی با تیراژ پایین مناسب نیست.
هزینه تمام شده چاپ و بسته بندی محصول بالاتر از روشهای دیگر میشود
ماشینهای چاپ روتوگراور ارتفاع زیادی دارند تا مرکب روی فیلم فرصت کافی برای خشک شدن در خشککنهای ماشین را داشته باشد.
بیشترین کاربرد چاپ روتوگراور
چاپ روتو بیشتر برای چاپ محصولات پر تیراژ مثل موارد زیر استفاده میشود.
- لفاف بستهبندیهای پرتیراژ مثل بستنی و کیک، (بالای 10 تن )
- بسته بندی غذای حیوانات
- کاغذ دیواری
- پارکت
- کاغذهای لمینتی برای ام دی اف
- کاتالوگهای پر تیراژ میلیونی
- و بسیاری موارد پر تیراژ
شباهتها و اختلافهای چاپ روتو با چاپهای افست و فلکسو
این سه چاپ را در موارد مختلفی میتوانیم با هم مقایسه کنیم. بطور مثال این سه چاپ را بر اساس موارد زیر میتوانیم با هم مقایسه کنیم .
- از نظر نوع چاپ
- از نظر نوع ماشین آلات
- از نظر نوع پلیت
- از نظر کیفیت چاپ
- از نظر متریالهای قابل چاپ
- از نظر زمان آماده سازی یا تولید پلیت
- از نظر قیمت پیش از چاپ
- از نظر تیراژ چاپ
- از نظر سختی طراحی
- از نظر نوع مرکب
- از نظر تعداد رنگ
- از نظر قابلیت چاپ پشت و رو
برای دیدن مقایسه کامل این سه چاپ بر روی تصویر زیر کلیک کنید.
در چاپ روتوگراور بر خلاف چاپ فلکسو از آنیلوکس استفاده نمی کند
چاپ از رو Surface Printing دربرابر چاپ از پشت Reverse Printing در چاپ روتو و فلکسو
در چاپ فلکسو و چاپ روتوگراور موضوعی بنام جهت چاپ وجود دارد که در آن به جهت چاپ اشاره میکند.
چاپ از رو ، چاپ از جلو ، Surface Printing
این اسامی نامهایی هستند که معمولا برای چاپ های تک لایه استفاده میشود. در این چاپها چاپ بر روی سطح متریال به صورت خوانا انجام میشود مثل چاپ روی کاغذ ، چاپ روی فیلمهای غیر شفاف مثل پلی اتیلن شیری (ساک دستی) ، چاپ های اسپتیک (تتراپک) ، چاپ کارتن
چاپ از پشت ، چاپ معکوس ، Reverse Printing در چاپ روتو و فلکسو
این اسامی نامهایی هستند که معمولا برای چاپ های چندلایه استفاده میشود. در این چاپها لایه ای رو آن چاپ انجام میشود با یک لایه دیگر لمینت میشود.
بطور مثال در ماکارونی ها ، چاپ روی فیلم OPP انجام میشود ولی این لایه با یک فیلم CPP لمینت میشود.
چاپ در بین این دو لایه قرار میگیرد تا با دست و مواد غذایی در ارتباط نباشد. از آنجایی که لایه مرکب در بین این دو فیلم و در پشت لایه رو قرار گرفته است به صورت ناخوانا چاپ میشود. چون ما باید از پشت فیلم آن لایه را ببینیم و نوشتههای آن را بخوانیم.
دستگاه پروفر و تهیه فیلم پروف قبل از چاپ در چاپ روتوگراور
در چاپ گراور بعد از آماده شدن سیلندرها، برای آماده تست سیلندرها از نظر صحت رنگدهی و درست بودن مطالب و بسیاری موارد دیگر یک تست واقعی از سیلندرها گرفته میشود.
این کار به کمک دستگاه پروفر گرفته میشود.
در ویدیوی زیر با نحوه کار کردن این دستگاه میتوانید آشنا شوید.
انواع فیلمهایی که در چاپ هلیو استفاده میشود
در چاپ هلیو یا همان گراور می توانیم بر روی انواع فیلمهایی که در چاپ فلکسو استفاده میشود، چاپ کنیم.
البته چاپ روتو کمتر برای چاپ روی پلی اتیلن استفاده میشود. در ادامه لیستی از انواع فیلم ها که در این چاپ زیاد استفاده میشود را مینویسم .
راهنمای سیلندرسازی در چاپ روتوگراور
بسته بندی انعطاف پذیر و چاپ گراور
چاپ گراور و فلکسو از چاپهایی هستند که در بسته بندیهای انعطاف پذیر استفاده میشوند.
بسته بندی انعطاف پذیر نوعی از بسته بندی است که در برابر بسته بندی سخت که از متریال هایی مانند مقوا و کارتن برای بسته بندی استفاده می کند، قرار میگیرد.
در بسته بندی انعطاف پذیر از متریال های نرم با ضخامت های خیلی کم استفاده می شود .
این نوع از بسته بندی بیشتر در بسته بندی مواد غذایی استفاده می شود که دارای تاریخ مصرف هستند و بسته بندی باید در نگه داری محصول کمک کند .
در بسته بندی انعطاف پذیر که به آن فلکسیبل پکیجینگ می گویند از متریال هایی مانند انواع فیلمهای پلاستیکی ، فیلمهای آلومینیومی و کاغذ استفاده میشود.
این متریال ها گاهی به صورت تک لایه و گاهی به صورت چند لایه به هم چسبیده که به آن لمینت می گویند استفاده می شود. ضخامت این فیلها می تواند از زیر ده میکرون شروع و تا بیش از صد میکرون ادامه پیدا کند.
اجزای تشکیل دهنده ماشین چاپ هلیو
ماشین های چاپ گراور به شکل های مختلف وجود دارد ولی بیشترین مدلی که من دیدم مدل رول به رول بوده است که برای چاپ انواع لفاف در ایران استفاده میشود.
در این سیستم فیلم رول از بین نوردها عبور می کند و به برجهای چاپی میرسد. هر برج شامل سیستم مرکبدهی ، سیلندر فشار و سیستم خشک کن اختصاصی است. بعد از چاپ هر رنگ، فیلم با روغن داغ به صورت غیر مستقیم حرارت می بیند و قبل از شروع چاپ رنگ بعدی توسط چیلرها حرارت فیلم به حدود 25 درجه کاهش مییابد و چاپ رنگ بعدی انجام میشود و در نهایت به کمک سیستم رول جمع کن دوباره به صورت رول در میآید.
به طور خلاصه می توانیم بگوییم که یک ماشین گراور بخش های زیر را دارد.
- سیستم رول باز کن و رول جمع کن
- سیستم مرکب دان
- تیغه داکتر بلید
- سیلندر فشار
- سیستم خشک کن
راه تشخیص چاپ روتوگراور از بقیه چاپ ها
سیلندرهای چاپ روتو وقتی که به روش الکترومکانیکال حکاکی میشوند، دارای لبه های دون دون یا رنجه ای هستند.
البته این موضوع از فاصله معمولی قابل تشخیص نیست ولی وقتی با یک لوپ به لبههای نوشته ها یا بار کد نگاه کنید متوجه این لبههای رنجه میشویم.
در چاپ های افست و فلکسو این لبه ها در خطوط عمودی کاملا صاف و تمیز هستند.
بنابراین با نگاه کردن به لبههای بارکد به راحتی با تشخیص این دندانه ها می توانیم از نوع چاپ مطلع شویم. وجود دندانه ها تاییدی بر چاپ روتوگراور می باشد.
بهترین نرم افزار برای آماده سازی و کنترل فایل هایی که برای چاپ روتوگراور آماده میشوند چیست ؟
چاپ روتو جزو چاپهای صنعتی به حساب میآید، بنابراین کوچکترین اشتباهی میتواند خسارت بالایی ایجاد کند. بنابراین در این چاپ و چاپهایی مثل این باید از نرم افزارهای تخصصی استفاده کرد.
بطور مثال در دنیا برای آماده سازی فایلها از نرم افزارهایی مثل ArtPro ویا Packz استفاده میکنند.
این نرم افزارها ابزارهای تخصصی برای آماده سازی و کنترل در اختیار طراح و تفکیک کار می گذارند که در حالت عادی در نرم افزارهای عمومی مثل الستریتور نیست.
البته شما میتوانید با پلاگین اسکو دسک پک، الستریتور را تبدیل به نرم افزار تخصصی کنید و به ابزارهای تخصصی دسترسی داشته باشید.
پیشنهاد می کنم بر روی تصاویر کلیک کنید و با نرم افزارهای تخصصی حوضه چاپ و بسته بندی آشنا شوید و در صورت نیاز برای تهیه و آموزش آنها با من تماس بگیرید.
در صورت نیاز به نرم افزارهای دیگر با من تماس بگیرید.
ترتیب رنگها در چاپ هلیوگراور
ترتیب قرار گیری رنگها در چاپ هلیوگراور یا همان روتو مثل چاپ فلکسو است با این تفاوت که در چاپ فلکسو امکان جابجایی کلیشه به هر دلیلی وجود دارد ولی در چاپ روتو این امکان وجود ندارد و بطور مثال سیلندر سوم را نمی توانیم در برج پنجم ببندیم و همه سیلندرها باید طبق چیدمانی که از اول مشخص کرده ایم در ماشین چیده شوند.
چون قطر سیلندرها به ترتیب یک تغییر کوچک دارند و با جابجایی آنها رجیستر طرح از بین میرود.
ترتیب رنگها در چاپ از رو Surface Printing
از روشن به تیره
اول رنگ سفید و آخرین رنگ مشکی زده میشود
ترتیب رنگها در چاپ از زیر یا چاپ از پشت Reverse Printing
از تیره به روشن
اول رنگ مشکی و در آخرین رنگ سفید زده میشود.
این کالربارها در بیرون کار، در لبه فیلم چاپ میشوند. این اطلاعات برای تولید سیلندر چاپ ضروری است. در این علایم برای برش اسلیتها ، دنسیتومتری و رجیستر کردن رنگها استفاده میشوند.
محل قرارگیری و فاصله آنها بسیار مهم است.
بسیاری از ماشین های چاپ به سیستمی بنام ARC یا Automatic Register Control مجهز هستند که به صورت اتوماتیک علایم رجیستر را کنترل میکند و برای رجیستر کردن بهتر به اپراتور چاپ کمک میکنند.
برای اینکه در چاپ کمتر به مشکل رجیستر نشدن بخوریم بهتر است که از تکنیک ترپگیری استفاده کنیم.
در این روش در پیش از چاپ رنگهای روشن کمی بزرگتر میشوند و به زیر رنگهای تیره میروند.
برای اینکه با این تکنیک آشنا شوید و آن را یاد بگیرید میتوانید از آموزش رایگان سایت برای ترپینگ استفاده کنید.
اندازه ترپ بستگی به اندازه بیشترین خطای جابجایی ماشین چاپ دارد.
برای کسب اطلاعات دقیق تر درباره ترپینگ بر روی تصویر زیر کلیک کنید و یا برای آموزش رایگان ترپگیری به فروشگاه سایت بروید.
در چاپ روتو طراح مشخص میکند که ترتیب رنگها به چه شکلی باشد و نسبت به آن علایم اتوتران یا رجیسترها را در کنار طرح قرار میدهد.
سیستم تنظیم رجیستر اتوماتیک یا ARC
سیستم کنترل رجیستر اتومایتک از چهار بخش تشکیل شده است
- پنل کنترل
- حسگر نوری
- یک سیستم انکودر
- موتور اصلاح کننده
این قطعات در کنار هم مقدار جابجایی را تشخیص و برای اصلاح آن اقدام میکنند.
موتور این سیستم میتواند سیلندر را در جهت های چپ و راست جابجا کند و یا آن را بچرخاند.این سیستم با کمک علایم رجیستر که در چاپ روتو به شکل مثلث هستند این فرایند را انجام میدهد.
برای اینکه با این موضوع بهتر آشنا شوید میتوانید ویدیوی زیر را ببینید و با این سیستم در یکی از حرفهای ترین ماشین های دنیا آشنا شوید. در این ویدیو سیستم اتورجیستر شرکت بابست بنام T.A.P.S را می بینیم.
زاویه رنگها در چاپ روتوگراور
در سیلندرسازی هلیو بر خلاف چاپهای دیگر که ترام داریم ، در این چاپ ما سلول داریم . این سلولها مثل چاپهای دیگر زاویه دارند ولی این زاویهها شبیه به آنها نیست.
در این چاپ برخلاف چاپهای دیگر که ما در ایران با LPI درباره خروجی آنها صحبت میکنیم، در چاپ روتو بیشتر با واحد LPC درباره خروجی صحبت میشود.
بطور مثال میگویند سیلندر 70 خط یا 70 LPC که با ضرب کردن آن در 2.54 به عدد 177.8 می رسیم. یا 60خط که معادل 152.4 LPI میشود.
70خط و 60 خط استانداردهایی هستند که معادل 175 و 150 ال پی ای چاپ افست هستند.
البته چاپ روتو توانایی خروجی با LPI بسیار بالاتر هم دارد.
در روتو زاویهها با استاندارد دیگری بیشتر شناخته میشوند که با اعداد 0 تا 4 بیان میشوند و هر کدام معادل یک زاویه و یک الپیایخاص هستند. به این اعداد کد رستر Raster گفته میشود.
در سیلندرهای چاپ روتوگراور بر خلاف چاپهای دیگر که همه رنگها با یک LPI خروجی میشوند، در این چاپ هر رنگی یک زاویه و یک الپیای خاص دارد.
در چاپ روتوگراور به زاویه قرار گیری سلولها بر روی سیلندر زاویه ترامها گفته میشود.
در این چاپ بر خلاف چاپهای دیگر، هر سلول دارای عمق متفاوت است تا بتواند مقدار متفاوتی مرکب را جابجا کند.
- رنگ سایان معمولا با زاویه 0 گرفته میشود.
- همه رنگهایی ساختگی مثل دارک بلو با زاویه 0 گرفته میشوند.
- رنگ مژنتا معمولا با زاویه 2 گرفته میشود.
- رنگ زرد معمولا با زاویه 3 گرفته میشود. درشتترین سلول با جزییات کمتر
- مشکی و همه رنگهایی که نوشته های ریز دارند و یا بارکد با زاویه 4 گرفته میشوند. ریزترین سلول با بیشترین جزییات
البته تمام این زاویه ها میتوانند در شرایط خاص عوض شوند و حتی ممکن است چند الپیای در یک کار استفاده شود.
اگر رنگی کم رنگ یا پر رنگ بود با تغییر کد رستر یا زاویه ، تغییر رنگ می دهد. چون با تغییر زاویه انتقال مرکب هم تغییر میکند.
همه چیز درباره سیلندرهای چاپ روتوگراور
در این مقاله اطلاعات متنوعی درباره سیلندرسازی و نکات کلیدی آن توضیح داده شده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر بر روی تصویر کلیک کنید.
با نوشتن نظرات و پیشنهاداتتان در بهتر شدن این مطلب به ما کمک کنید .
باتشکر
درباره حمیدرضا پیوندی
متخصص چاپ افست و فلکسو، طراحی، پیش از چاپ و چاپ
نوشتههای بیشتر از حمیدرضا پیوندی10 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام و عرض ادب، انصافا مطالب بسیار با ارزشی بودن، متشکرم از اینکه دانش خودتون رو با اهالی صنعت چاپ به اشتراک میزارید.
سلام جلیل جان
انجام وظیفه است.
🙏🙏🙏
با سلام
بسیار جامع و کامل بود. با آرزوی موفقیت روزافزون
ممنون از توجه شما
🙏🙏🙏
سلام عزیز
کار با ارزش و پر زحمتی انجام دادید.
دمتون گرم!
سلام
ارادتمندم
نظری یا پیشنهادی هم دارید در خدمتتون هستم .
مثل همیشه بسیار جامع و عالی، ممنون از شما
سلامت باشید.
ممنون
با عرض سلام وخسته نباشد
جناب ببخشید میشه مطالبی در مورد کنترل کیفیت در سیستم چاپ هلیوگراو قرار بدین
سلام . ممنون
چشم . حتما یه همچین موضوعی رو روش کار خواهم کرد.