لیتوگرافی در چاپ افست
لیتوگرافی در چاپ افست به مرحله ای گفته می‌شود که طرح آماده شده بر روی سطحی آلومینیومی ثبت می‌شود تا در چاپخانه به روی جنس چاپی منتقل شود.
لیتوگرافی در واقع همان محلی است که امروزه به کمک دستگاه‌های دیجیتال زینک یا پلیت آماده می‌شود. سابقه لیتوگرافی به اندازه تاریخ چاپ افست است و از قدیم این مرحله لازمه آماده شدن زینک های چاپی بوده است .
لیتوگرافی افست یکی از فرآیندهای اصلی در چاپ است که به طور گسترده‌ای در صنعت چاپ تجاری استفاده می‌شود. این روش از اصول ساده‌ای پیروی می‌کند، اما جزئیات و دقت بالا در این فرآیند نقش حیاتی دارند. در این مقاله، به بررسی برخی از مسائل مهم در لیتوگرافی افست خواهیم پرداخت، از جمله زینک لیتوگرافی، انواع زینک، شرایط نگه‌داری و ماشین‌های پلیت ستر.
فهرست مطالب
انواع دستگاه‌های لیتوگرافی دیجیتال
دستگاه‌های لیتوگرافی ها به دو دسته تقسیم می‌شوند.
دستگاه‌های CTF یا Computer to Film یا همان ایمیجستر
این دستگاه‌ها همان دستگاه‌های ایمیجستر هستند که برای تهیه فیلم لیتوگرافی از طرح آماده شده توسط طراح‌ها استفاده می‌شود.
در این روش بعد از تهیه فیلم نگاتیو و یا پزتیو ، فیلم آماده شده به صورت دستی بر روی زینک یا پلیت خام به کمک قید کپی منتقل می‌گردد و بعد از شستشو در حلال ، پلیت چاپی آماده ارسال به چاپخانه می‌شود.
دستگاه‌های CTP یا Computer to Plate یا پلیت ستر
در این روش به صورت مستقیم از طرح آماده شده زینک یا پلیت تهیه می‌شود . زینک بعد از خارج شدن از دستگاه پلیت‌ستر ، وارد دستگاه پروسسور می‌شود و بعد از آن، آماده ارسال به چاپخانه است.
شرکت های سازنده دستگاه های پلیت ستر بسیار زیادند ولی در بازار ایران بیشترین سهم را پلیت سترهای شرکت کداک یا همان کریو دارند و در لیتوگرافی های دولتی تعداد زیادی پلیت ستر آگفا وجود دارد و بخش زیادی از بازار هم به پلیت ستر های شرکت هایدلبرگ تعلق دارد .
بغیر از این دستگاه ها پلیت سترهای چینی نیز در بازار وجود دارند.
ماشین‌های پلیت ستر
تعریف و اهمیت
ماشین‌های پلیت ستر (Plate Setter) دستگاه‌هایی هستند که برای انتقال تصاویر دیجیتال به زینک‌ها استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها نقش مهمی در بهبود کیفیت و کارایی فرآیند چاپ دارند.
انواع ماشین‌های پلیت ستر
حرارتی (Thermal CTP):
از لیزر حرارتی برای ایجاد تصاویر روی زینک استفاده می‌کنند. این نوع دستگاه‌ها دارای دقت بالا و پایداری خوبی هستند.
حساس به نور UV (UV CTP)
از منابع نوری UV برای ایجاد تصاویر استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها اقتصادی‌تر و سریع‌تر از نوع حرارتی هستند.
لیزر دیود (LDI – Laser Diode Imaging)
از لیزر دیود برای ایجاد تصاویر با دقت بالا استفاده می‌کنند.
موارد مهم درباره ماشین‌های پلیت ستر
- کیفیت لیزر: کیفیت و قدرت لیزر در دقت و وضوح تصاویر تأثیر زیادی دارد.
- سرعت: سرعت تولید زینک‌ها می‌تواند تأثیر زیادی در کارایی چاپخانه داشته باشد.
- نگه‌داری و پشتیبانی: ماشین‌های پلیت ستر نیاز به نگه‌داری دوره‌ای و پشتیبانی فنی دارند تا عملکرد بهینه خود را حفظ کنند.
- سازگاری با نرم‌افزارها: سازگاری دستگاه با نرم‌افزارهای طراحی و مدیریت رنگ، برای بهبود کیفیت و دقت چاپ ضروری است.
- هزینه‌های عملیاتی: هزینه‌های مربوط به نگه‌داری، تعمیر و مواد مصرفی مانند زینک‌ها باید در نظر گرفته شوند.
پلیت‌سترها به دو روش حرارتی و ماورابنفش زینک‌های چاپ افست را لیزر می‌کنند
دارو آب در چاپ افست
در این مقاله می‌توانید اطلاعات متنوعی درباره داروی آب و نحوه اندازه‌گیری پارامترهای موثر در امولوسیون دارو آب را بخوانید.
بر روی تصویر کلیک کنید.
زینک یا پلیت لیتوگرافی
زینک لیتوگرافی (Plate) یک صفحه‌ی فلزی است که به عنوان قالب اصلی در فرآیند چاپ افست استفاده می‌شود. این زینک‌ها دارای سطوحی هستند که می‌توانند تصاویر و متون را به طور دقیق و با کیفیت بالا انتقال دهند.
انواع زینک لیتوگرافی
زینک‌های حساس به نور
این نوع زینک‌ها با استفاده از فرآیند فتومکانیکی تولید می‌شوند. مواد حساس به نور روی سطح زینک قرار می‌گیرند و سپس با تاباندن نور و شستن، تصویر مورد نظر ایجاد می‌شود.
زینک‌های CTP (Computer to Plate)
در این روش، تصویر مستقیماً از رایانه به زینک منتقل می‌شود. این زینک‌ها به سه نوع حرارتی، حساس به نور UV و حساس به لیزر تقسیم می‌شوند.
حرارتی: دارای دقت بالا و ماندگاری بیشتر هستند.
حساس به نور UV: سریع‌تر و اقتصادی‌تر هستند.
حساس به لیزر: برای کاربردهای خاص و دقیق مناسب هستند.
شرایط نگه‌داری زینک
نگه‌داری صحیح زینک‌ها برای حفظ کیفیت و طول عمر آنها بسیار مهم است. شرایط مناسب نگه‌داری عبارتند از:
- دما: زینک‌ها باید در محیطی با دمای معتدل (بین 20 تا 25 درجه سانتی‌گراد) نگه‌داری شوند.
- رطوبت: رطوبت نسبی محیط باید کنترل شود تا زینک‌ها از خوردگی و زنگ زدگی محفوظ بمانند.
- نور: زینک‌ها باید دور از نور مستقیم خورشید نگه‌داری شوند تا مواد حساس به نور تخریب نشوند.
- پاکیزگی: محیط نگه‌داری باید عاری از گرد و غبار و آلودگی‌های شیمیایی باشد.
سطح زینک یا پلیت چاپی به دو قسمت تقسیم می‌شود. قسمت چاپ دوست و قسمت آب‌دوست.
همانطور که می‌دانید چاپ افست بر اساس تضاد چربی و آب کار می‌کنه پس بر روی سطح زینک به کمک داروی آب هر جایی که مرکب دوست باشد مرکب را به خود جذب می‌کند و آب را از خودش دور می‌کند و هر جایی که آب‌دوست باشد آب را جذب و مرکب را از خودش دور می‌کند.
آموزش ویدیوی لیتوگرافی و مسایل مربوط به پیش از چاپ
در یک پکیج آموزشی تمام آموزش‌های نرم افزارهای لازم برای فعالیت در لیتوگرافی در این پکیج آموزش داده شده است. این پکیج شامل چندین آموزش است که در یک دوره جامع ارایه شده است.
برای دیدن جزییات بر روی تصویر کلیک کنید.
به کسانی که در لیتوگرافی‌ها کار می‌کنند لیتوگراف گفته می‌شود . لیتوگراف‌ها کسانی هستند که باید اطلاعات زیادی در زمینه‌های مختلف داشته باشند.
بطور مثال باید با انواع برنامه‌های گرافیکی آشنا باشند و از طرف دیگر باید با فرآیندهای چاپی و ماشین آلات چاپ و صحافی آشنا باشند .
در ضمن باید کار اصلی خودشان که کار کردن با دستگاه‌های لیتوگرافی و نرم افزارهای تخصصی لیتوگرافی هست را نیز بخوبی بلد باشند.
بعضی از سفارشات لیتوگرافی آماده خروجی هستند ولی تعداد زیادی از سفارشاتی که به لیتوگرافی‌ها میرسد احتیاج به آماده سازی و فرم‌بندی دارند.
لیتوگراف باید با هماهنگی با چاپخانه و بر اساس ماشین چاپ و کاغذ موجود فرم‌های لازم از طرحی که آماده شده است را آماده کند و زینک‌های آن را تهیه کند و برای چاپخانه ارسال کند.
لیتوگرافی‌ها برای بالاتر رفتن تیراژ چاپی پلیت‌ها ، می‌توانند زینک‌ها را با دستگاه مخصوصی بسوزانند تا تصاویر حک شده بر روی زینک مقاومت بیشتری نسبت به مواد اسیدی در چاپ داشته باشند و بتوانند تیراژ بیشتری را جواب دهند.
آموزش حضوری لیتوگرافی
آموزش کابردی و عملی لیتوگرافی در چاپ افست
بر روی تصویر روبرو کلیک کنید.
آموزش ویدیویی لیتوگرافی و مسایل مربوط به پیش از چاپ
همه چیز درباره چاپ افست
در این مقاله اطلاعات متنوعی درباره ماشین آلات، طراحی، مرکب و زینک در چاپ افست ارایه می‌شود.
بر روی تصویر کلیک کنید.
لیتوگراف کیست و چه اطلاعاتی باید داشته باشد ؟
عملا کسی که در لیتوگرافی کار می کند را لیتوگراف می گویند ولی از نظر من لیتوگراف کسی است که دانش لیتوگرافی یا دانش تبدیل اطلاعاتی که در فایل گرافیکی وجود دارد را به چیزی که به درستی چاپ شود دارد.
اگر بخواهم ساده‌تر توضیح دهم، یک لیتوگراف دیجیتالی حرفه ای کسی است که اطلاعات زیر را داشته باشد.
- به نرم افزارهای گرافیکی تسلط داشته باشد تا بتواند فایل‌های گرافیکی را در هر نرم افزاری کنترل، اصلاح و خروجی سالمی بگیرید.
- با چاپ و مراحل تولید آشنا باشد و بداند که هر نوع فرم چاپی چه مراحل تکمیلی دارد و باید چه مسیری را طی کند تا آماده شود.
- با فرم بندی انواع محصولات چاپی آشنا باشد. بطور مثال : اوراق اداری، بسته بندی، مجله و کتاب، بروشور و چاپ‌های تجاری
- آشنایی کامل به دستگاه‌های لیتوگرافی
- آشنایی کامل به بحث ریپ و ترام‌گذاری
در عمل یک لیتوگراف باید آشنایی خوبی با مراحل قبل و بعد از لیتوگرافی داشته باشد و کار خودش را هم عالی بلد باشد.
فرق لیتوگرافی با پیش از چاپ چیست ؟
لیتوگرافی محلی است که فایل طراحی شده ما به زینک تبدیل می‌شود تا به چاپخانه ارسال شود. در لیتوگرافی شاید فرم بندی سفارش هم انجام شود ولی پیش از چاپ یا PrePress به کلیه کارهای قبل از چاپ گفته می‌شود که می‌تواند بخشی از آن در لیتوگرافی انجام شود.
وظیفه ریپ در لیتوگرافی چیست ؟
در لیتوگرافی نرم افزاری بنام ریپ وجود دارد. وظیفه ریپ تبدیل کردن تصاویری است که ما در دنیای دیجیتال داریم به تصاویر قابل چاپ .
تصاویر دنیای دیجیتال به صورت پیوسته یا continuous tone هستند که به اختصار به آنها CT هم می‌گویند.
تصاویر قابل چاپ تصاویری هستند که باید روی زینک قرار بگیرند و باید به صورت هافتن یا نقاط قابل چاپ باشند.هافتن ها یا Halftone نقاطی هستند که به خود مرکب می‌گیرند و تصویر ما را چاپ می‌کنند.
وظیفه ریپ تبدیل کردن تصاویر Contone به تصاویر Halftone است.
آموزش ویدیوی نرم افزار ArtPro plus
آرت پرو پلاس یک نرم افزار تخصصی و فوق العاده است که برای کنترل و اصلاح فایل‌های PDF در لیتوگرافی‌ها، کلیشه سازی‌ها و سیلندر سازی ها استفاده می‌شود.
در این نرم‌افزار به تمام جزییات فایل دسترسی دارید و می‌توانید در فایل PDF اصلاح و کنترل داشته باشید.
برای دیدن جزییات بیشتری از برنامه ArtPro plus بر روی تصویر کلیک کنید.
نتیجه‌گیری
لیتوگرافی افست یک فرآیند پیچیده و دقیق است که نیاز به توجه ویژه به جزئیات دارد. زینک‌های لیتوگرافی و ماشین‌های پلیت ستر از اجزای حیاتی این فرآیند هستند که هر یک نیاز به نگه‌داری و استفاده صحیح دارند. با توجه به این نکات می‌توان به بهبود کیفیت چاپ و افزایش بهره‌وری در چاپخانه‌ها دست یافت.
8 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
ممنون از توضیحاتتون استاد
خواهش می کنم
🙏🙏🙏
مفید و کاربردی مثل همیشه
خواهش می کنم
🙏🙏🙏
جناب پیوندی شما سابقه کار در لیتوگرافی رو دارید؟
8 سال لیتوگرافی افست .
4 سال کلیشه سازی
5 سال چاپخانه افست و فلکسو
بسیار ممنون از اینکه اطلاعات و تجربیاتتون رو با ما به اشتراک میزارید 🙏🙏
خواهش می کنم
🙏🙏🙏