لیتوگرافی در چاپ افست به مرحله ای گفته می‌شود که طرح آماده شده بر روی سطحی آلومینیومی ثبت می‌شود تا در چاپخانه به روی جنس چاپی منتقل شود.

لیتوگرافی در واقع همان محلی است که امروزه به کمک دستگاه‌های دیجیتال زینک یا پلیت آماده می‌شود. سابقه لیتوگرافی به اندازه تاریخ چاپ افست است و از قدیم این مرحله لازمه آماده شدن زینک های چاپی بوده است .

انواع دستگاه‌های لیتوگرافی دیجیتال

دستگاه‌های لیتوگرافی ها به دو دسته تقسیم می‌شوند.

دسته اول : دستگاه‌های CTF یا Computer to Film یا همان ایمیجستر‌ها

این دستگاه‌ها همان دستگاه‌های ایمیج‌ستر هستند که برای تهیه فیلم لیتوگرافی از طرح آماده شده توسط طراح‌ها استفاده‌ می‌شود.

در این روش بعد از تهیه فیلم نگاتیو و یا پزتیو ، فیلم آماده شده به صورت دستی بر روی زینک یا پلیت خام به کمک قید کپی منتقل می‌گردد و بعد از شستشو در حلال ، پلیت چاپی آماده ارسال به چاپخانه می‌شود.

دسته دوم : دستگاه‌های CTP یا Computer to Plate

در این روش به صورت مستقیم از طرح آماده شده زینک یا پلیت تهیه می‌شود . زینک بعد از خارج شدن از دستگاه پلیت‌ستر ، وارد دستگاه پروسسور می‌شود و بعد از آن ، آماده ارسال به چاپخانه است.

پلیت‌سترها به دو روش حرارتی و ماورابنفش زینک‌های چاپ افست را لیزر می‌کنند

شرکت های سازنده دستگاه های پلیت ستر بسیار زیادند ولی در بازار ایران بیشترین سهم را پلیت سترهای شرکت کداک یا همان کریو دارند و در لیتوگرافی های دولتی تعداد زیادی پلیت ستر آگفا وجود دارد و بخش زیادی از بازار هم به پلیت ستر های شرکت هایدلبرگ تعلق دارد .

بغیر از این دستگاه ها پلیت سترهای چینی نیز در بازار وجود دارند.

آموزش خصوصی لیتوگرافی

زینک یا پلیت

سطح زینک یا پلیت چاپی به دو قسمت تقسیم می‌شود. قسمت چاپ دوست و قسمت آب‌دوست.

همانطور که می‌دانید چاپ افست بر اساس تضاد چربی و آب کار می‌کنه پس بر روی سطح زینک به کمک داروی آب هر جایی که مرکب دوست باشد مرکب را به خود جذب می‌کند و آب را از خودش دور می‌کند و هر جایی که آب‌دوست باشد آب را جذب و مرکب را از خودش دور می‌کند.

ابعاد زینک‌ها در چاپ افست

به کسانی که در لیتوگرافی‌ها کار می‌کنند لیتوگراف گفته می‌شود . لیتوگراف‌ها کسانی هستند که باید اطلاعات زیادی در زمینه‌های مختلف داشته باشند.

بطور مثال باید با انواع برنامه‌های گرافیکی آشنا باشند و از طرف دیگر باید با فرآیندهای چاپی و ماشین آلات چاپ و صحافی آشنا باشند .

در ضمن باید کار اصلی خودشان که کار کردن با دستگاه‌های لیتوگرافی و نرم افزارهای تخصصی لیتوگرافی هست را نیز بخوبی بلد باشند.

بعضی از سفارشات لیتوگرافی آماده خروجی هستند ولی تعداد زیادی از سفارشاتی که به لیتوگرافی‌ها میرسد احتیاج به آماده سازی و فرم‌بندی دارند.

لیتوگراف باید با هماهنگی با چاپخانه و بر اساس ماشین چاپ و کاغذ موجود فرم‌های لازم از طرحی که آماده شده است را آماده کند و زینک‌های آن را تهیه کند و برای چاپخانه ارسال کند.

لیتوگرافی‌ها برای بالاتر رفتن تیراژ چاپی پلیت‌ها ، می‌توانند زینک‌ها را با دستگاه مخصوصی بسوزانند تا تصاویر حک شده بر روی زینک مقاومت بیشتری نسبت به مواد اسیدی در چاپ داشته باشند و بتوانند تیراژ بیشتری را جواب دهند.