طراحی قالب برش یا دایکات جعبه و کارتن بسته بندی
یکی از مهمترین قسمتهای طراحی یک جعبه یا کارتن، طراحی قالب برش یا دایکات آن میباشد. در دنیای چاپ و بسته بندی کلمه دای یا Die به یک تیغه تیز فلزی که به شکل یا طرح خاصی بر روی یک تخته قرار گرفته است، گفته میشود.
فهرست مطالب
دایکات چیست ؟
? What is Diecut
در دنیای چاپ و بسته بندی کلمه دای یا Die به یک تیغه تیز فلزی که به شکل یا طرح خاصی بر روی یک تخته قرار گرفته است، گفته میشود.
دایکاتینگ یا Diecutting به عمل بریدن کاغذ، کارتن، مقوا و یا هر چیزی توسط این دای یا Die گفته میشود.
از آنجایی که این لغت در فارسی زیاد استفاده شده است، به تیغهها دای و به عمل برش زدن دایکات گفته میشود.
انواع دایکات
Types of Die cut
دایکاتها را بطور کلی به دو دسته اصلی میتوانیم تقسیم کنیم.
- دایکات تخت
- دایکات روتاری
- دایکات روتاری انعطاف پذیر
دایکات تخت
از دایکاتهای تخت برای برش بسیاری از محصولات استفاده میشود و کاربرد بسیاری دارد. اکثر جعبههای موجود در بازار با این نوع از قالب برش میخورند.
دایکات روتاری
از دایکات های روتاری بیشتر برای دایکات کارتنها استفاده میشود. این دایکات ها به صورت گرد هستند و با قطرهای مختلف نصب به ماشین دایکات مورد نظر ساخته میشوند.
دایکات روتاری انعطاف پذیر
دایکاتهای روتاری انعطاف پذیر برای لیبلهای چاپ فلکسو استفاده میشوند. این قالبهای روتاری انعطافپذیر دقت بالایی دارند و برای چاپ لیبلهای پر تیراژ استفاده میشوند.
اگر دوست داری اطلاعاتی درباره قالب دایکات و قالب سازی داشته باشی بر روی دکمه زیر کلیک کن
ورکشاپ تخصصی بسته بندی - قسمت دوم (ویدیو )
مقوا ، کارتن و قالب دایکات
این ورکشاپ توسط دوست خوبم ، مهندس پوریا عزیزی برگزار شد.
ویدیویی بسیار پر محتوی که دیدنش رو به همه علاقمندان و متخصصان بسته بندی پیشنهاد میکنم.
ورکشاپ تخصصی بسته بندی - قسمت اول (ویدیو )
برای دیدن قسمت اول این ورکشاپ تخصصی بسته بندی بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
کاربرد دایکات
دایکات ها برای برش هر چیز ورقه ای استفاده میشوند. بطور مثال از دایکات برای برش مقوا و کارتن استفاده می شود.
ولی استفاده از دایکات به همینجا ختم نمیشود و از دایکات برای برش زیره کفش، فوم، واشر، پازل و خیلی وسایل دیگر استفاده میشود.
فرق همه این دایکاتها در ضخامت تیغه ها، ارتفاع و تخته های آنها میباشد.
اگر دوست دارید با انواع جعبهها و استانداردهای کشیدن آنها آشنا شوید بر روی لینک زیر کلیک کنید
دایلاین چیست ؟
? What is Dieline
در دنیای چاپ و بسته بندی به طرحهایی که محل برش و تا و یا قسمتهای دیگر قالب برش را مشخص میکنند دایلاین میگویند.
متاسفانه در ایران دو کلمه دایکات و دایلاین با هم قاطی شده اند و بیشتر مواقع به اشتباه استفاده میشوند.
بنابراین دایلاین همان خطوطی است که ما در نرم افزارهای گرافیکی و یا تخصصی طراحی بسته بندی استفاده میکنیم تا محل برش و تا شدن مقوا را مشخص کنیم و یا محل چسب و یا پرفراژ را روی جعبه مشخص کنیم و کلمه دایکات بیشتر به عمل فیزیکی قالب برش گفته میشود.
اگر دوست داری با نحوه ساخته شدن قالب دایکات آشنا بشی
انواع خطوط دایلاین
Types of Lines in the Dieline
دایلاین ها بیشتر به سه نوع خط تقسیم بندی میشوند.
خطوط برش
خطوط تا
خطوط نقطه چین – برای مشخص کردن پرفراژ
برای اینکه خطوط با هم قاطی نشوند در استانداردهای مختلف و یا نرم افزارهای مختلف از رنگهای مختلفی برای نمایش خطوط تا یا برش استفاده میشود.
بطور مثال در نرم افزارهای شرکت اسکو از رنگ قرمز برای مشخص کردن خطوط تا و از رنگ مشکی برای مشخص کردن خطوط برش استفاده می شود.
البته همانطور که در تصویر میبینید، در بعضی از نرم افزارها از رنگهای دیگری برای نمایش انواع خطوط استفاده میشود.
بنابراین در صورت استفاده از هر رنگ بندی باید در کنار طرح با مشخص کردن این خطوط و نوعشان در یک جدول برای قالبسازی مشخص کنید که برای ساخت قالب از چه نوع تیغی باید استفاده کند.
آموزش ویدیویی پلاگین Esko Studio
بهترین پلاگین الستریتور برای طراحی بسته بندی
با کمک پلاگین استودیو میتوانید برای انواع بسته بندیهای مقوایی، کارتنی، لیبل و لفاف ها طراحی انجام بدهید و با بهترین شکل به مشتری ارایه نمایید.
برای آشنایی با جزییات آن بر روی تصویر روبرو کلیک کنید.
خط برش Cutting Rule
تیغ برش یکی از مهمترین ابزارهایی است که در یک تخته قالب برش وجود دارد. در این قسمت تمام نکات مهمی که باید درباره تیغ برش بدانید را توضیح میدهم.
برای تیغ برش، شش جنبه وجود دارد که میتوانید از بین آنها انتخاب کنید و هر یک را به هر شکلی ترکیب کنید؛
- ارتفاع
- زاویه لبه تیغ
- زاویه
- تیزی
- ضخامت
- سختی
ارتفاع تیغ برش Height
ارتفاع تیغ برش باید برای برش صحیح قالب مناسب باشد. این جنبه همیشه توسط تمام سازندگان قالب برای اطمینان از صحت برش انجام میشود و با هر قالب سفارش داده شده تأیید میشود.
به طور کلی دو ارتفاع رایج 23.3 میلیمتر برای خطوط تا و 23.8 میلیمتر برای خطوط برش وجود دارد. البته خطوط برش با ارتفاع مختلفی وجود دارد که کاربردهای مختلفی در قالبسازی دارند.
زاویه لبه تیغ Bevel
زاویه لبه تیغ به شکل لبه تیغ های برش اشاره دارد. شکل لبه تیغ برش ، بستگی به جنسی که می خواهد برش داده شود دارد.
استاندارد برای برش مواد کاغذی تک لایه، زاویه لبه مرکزی است. اگر ماده دارای چندین لایه باشد یا نیاز به برشهای بسیار تمیز داشته باشد، ممکن است از زاویه لبه کناری استفاده شود زیرا در یک طرف به صورت مستقیم برش میدهد و در طرف دیگر به سمت پسماند فشار میآورد.
علاوه بر این، هر دو نوع زاویه لبه کناری و مرکزی میتوانند “دوبل بلند” یا “بلند مرکزی/بلند کناری” باشند.
زاویه لبه دوبل بلند مناسب برای مواد ضخیم است تا اطمینان حاصل شود که ماده پس از برش به درستی خارج میشود.
زاویه تیغ برش Angle
تیعهای برش می توانند زاویه های مختلفی داشته باشند.بطور مثال اولین نوع زاویه 52 درجه است و به دلیل دوام خود استاندارد است.
قانون برش 52 درجه بیشتر از زوایای نازک دیگر دوام دارد اما همچنان قادر به برش موثر است. برای شرایطی که گرد و غبار با مواد برشی مشکل ساز است، ممکن است قانون برش 42 درجه توصیه شود که گرد و غبار را کاهش میدهد.
این به خاطر کاهش مقدار فشار مورد نیاز برای برش مواد است، بنابراین اثر نفوذ منفجرهای که تمام قوانین برش استفاده میکنند را کمتر میکند.
تیزی خطوط برش Sharpness
تیزی لبه تیغها بستگی زیادی به تکنولوژی تولید آن دارند.
در تیغهای برش که در قالبهای برش استفاده میشوند از روشهای خاصی برای تولید تیغ استفاده میشود که میتواند باعث تیزی و مقاومت زیاد آن شوند.
ضخامت خطوط برش Thickness
یکی از خصوصیات تیغ های برش که به شما به عنوان مشتری میتواند کمک کند، ضخامت است.
ضخامت در چاپ به واحدهای پوینت اندازهگیری میشود، جایی که یک پوینت معادل 0.35278 میلیمتر یا 0.35 میلیمتر گرد شده است. بنابراین تیغ 2 پوینت برابر با 0.7 میلیمتر ضخامت دارد.
به طور کلی، تیغهای برش 2 پوینت در قالبهای استاندارد استفاده میشوند، با این حال در بستهبندیهای مقوایی، از تیغهای 3 پوینت استفاده میشود.
استفاده از ضخامت های دیگر هم امکان پذیر است که توسط قالب سازیها مورد استفاده قرار میگیرند.
سختی خطوط برش
سختی و یا سفتی تیغ های برش یکی از مهم ترین خصوصیات تیغ های برش میباشد.
سختی یکی از این ویژگیها است که به قالبساز اجازه میدهد حتی پیچیدهترین قالبها را بسازد.
استفاده از تیغهای برش نرم ولی با لبههای سخت باعث میشود قالبی با تیراژ بالا ساخته شود که در آن از خطوط پیچ در پیچ استفاده شده است و نرم بودن تیغه باعث میشود که تیغهها ترک نخورند.
این موارد، خصوصیاتی بودند که قالبسازان برای تهیه تیغهای برش و تا در نظر بگیرند. استفاده درست از این خصوصیات رابطه مستقیم با تیراژ قالب و کیفیت آن دارد.
خطوط تا یا Crease
یک قالب برش یا دایکات شامل یک سری خطوط برش و خطوط تا است. خطوط برش جعبه یا محصول ما را از مقوا جدا می کنند ولی خطوط تا باعث شکل گرفتن جبعه ما میشوند.
حطوط تا در واقع ستونهای جعبه هستند و باید در انتخاب و طراحی آن دقت زیادی شود.
بطور مثال ارتفاع خطوط تا بر اساس ضخامت متریال چاپی انتخاب میشوند.
خطوط تای جعبه باید بر اساس راه کاغذ قرار بگیرند و جهت خطوط تای جعبه باید با راه کاغذ مطابقت داشته باشند تا از مشکلات بعدی در ساختار جعبه جلوگیری شود.
حتما این مقاله را بخوانید.
همه چیز درباره قالب سازی و قالب برش
در این مقاله اطلاعات متنوعی درباره قالب سازی و قالب برش بسته بندی جمع آوری شده است.
بر روی تصویر کلیک کنید.
برای آشنایی با تاثیر راه کاغذ و مقوا در بسته بندی بر روی لینک زیر کلیک کنید.
فرمول محاسبه ارتفاع خط تا در قالب برش جعبه یا کارتن
ارتفاع خط تا برابر است با ارتفاع خط تیغ منهای مجموع ضخامت متریال چاپی بعلاوه 0.15 میلیمتر
این 0.15 مربوط ضحامت لایه چسب مربوط به ماتریکس و پرتیناکس است.
ماتریس یا ماتریکس Matrix و کانترپلیت ها برای بهتر شدن خطوط تا در قالبهای بسته بندی استفاده می شوند.
طراحی دایکات یا خط برش
- لازمه طراحی خط برش یا دایلاین، داشتن علم طراحی ساختار بسته بندی میباشد. در ایران برای یادگیری این علم یا باید در قابسازیهای بزرگ مشغول به کار شوید و به مرور یاد بگیرید و یا این که در یکی از شرکتهای بزرگ ایرانی که واحد طراحی ساختار دارد، مشغول به کار شوید تا به مرور در صورت امکان این علم را یاد بگیرید.
برای این کار به دو چیز احتیاج دارید.
- سواد طراحی ساختار بسته بندی
- ابزاری مناسب برای طراحی
در حال حاضر بیشتر افراد حرفهای از ابزارهای تخصصی استفاده میکنند ولی هنوز تعداد زیادی از طراحان از الستریتور، کرل و یا اتوکد برای طراحی قالب یا خط برش استفاده میکنند.
استفاده از نرمافزارهای تخصصی به ما کمک میکند که سریعتر و دقیقتر و کم خطاتر این کار را انجام دهیم.
پیشنهاد من به شما استفاده از نرم افزار فوق العاده آرتیوس کد به عنوان یک ابزار تخصصی برای طراحی ساختار بسته بندی است .
در حال حاضر بسیاری از قالب سازی ها و واحدهای طراحی حرفهای از آرتیوس کد برای طراحی جعبههای خود استفاده میکنند.
اگر دوست داری با انواع دستگاه دایکات ، ماتریکس ، پرتینکس و کانتر پلیت آشنا بشی بر روی لینک زیر کلیک کن
آموزش ویدیوی نرم افزار ArtiosCAD
آرتیوسکد یکی از بهترین نرم افزارهای دنیا برای طراحی ساختار بسته بندی است. از این نرم افزار در استودیوهای طراحی و قالبسازی ها استفاده میشود.
در آرتیوس کد تعداد بسیار زیادی جعبه و کارتن از قبل طراحی شده وجود دارد که با وارد کردن ابعاد میتوانید به قالب آن دسترسی داشته باشید.
برای دیدن جزییات بیشتری از برنامه ArtiosCAD بر روی تصویر کلیک کنید.
دانلود کاتالوگ خط قالبهای استاندارد ففکو برای چاپ کارتن
هر سوالی درباره این موضوع دارید در قسمت کامنتها بپرسید.
در کوتاهترین زمان جواب داده خواهد شد.
درباره حمیدرضا پیوندی
متخصص چاپ افست و فلکسو، طراحی، پیش از چاپ و چاپ
نوشتههای بیشتر از حمیدرضا پیوندی6 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
Good day,
My name is Eric and unlike a lot of emails you might get, I wanted to instead provide you with a word of encouragement – Congratulations
What for?
Part of my job is to check out websites and the work you’ve done with printmag.ir definitely stands out.
It’s clear you took building a website seriously and made a real investment of time and resources into making it top quality.
Thanks 🙏🙏🙏
دقیقا همینطوره.
ممنون
سلام
وقتتون بخیر
آیا قالب برش بعد از ساخت قابل اصلاح جزئی هست؟
مثلا ارتفاع درب جعبه رو ی سانت کوتاه کرد و…
سلام . بعد از ساختن تخته قالب خیر
چون تخته قالب به اندازه قبلی برش لیزری خورده و نمیشه ارتفاع رو تغییر داد.